- خیلی‌ها وضعیت موجود در مصر را ناشی از اشتباه‌های محمد مرسی می‌دانند. واقعاً او چقدر در کشیده شدن مصر به این بحران مقصر بوده است؟
اشتباه‌های مرسی را باید در یک سال اخیر که باعث تحولات این کشور شده برجسته کرد اما تقلیل تمام عوامل هم به شخص محمد مرسی پاسخگوی تحولات در مصر نخواهد بود. نحوه روی کار آمدن مرسی، نوع تعامل و ساختار منطقه‌ای و بین‌المللی در این رابطه خیلی مهم است. از نظر تحلیل روانشناختی اینکه گفته شود محمد مرسی مقصر بوده درست است.
باید درنظر داشت که او سیاستمدار نبود و نتوانست امور را براساس جمع‌گرایی حل و فصل کند. علاوه بر این مرسی در مقطعی رئیس‌جمهور شد که به‌خاطر انقلاب مطالبات مردم حداکثری است. این نکته هم خیلی مهم است که نامزد اصلی اخوان‌المسلمین برای رسیدن به ریاست‌جمهوری خیرت الشاطر بود که رد صلاحیت شد. مرسی عملاً نامزد درجه2 اخوان با سوابقی اندک بود. در شرایط انقلاب و در مرحله دوم انتخابات این فاصله کم آرا فضا را به‌شدت دوقطبی کرد. مسئله مهم دیگر این است که در سیاست و حکومت در مصر نمی‌توانید نقش ارتش را نادیده بگیرید. همه عوامل در کنار مسائل منطقه‌ای مانند بحث سوریه و بحران اقتصادی باعث انباشت بحران‌ها در یک سال اخیر شد و مسئله به بحران مشروعیت مرسی رسید.
- این روند کشمکش میان 2 گروه در مصر تا کی ادامه خواهد داشت؟
در نگاه اول این جریان‌ها ادامه خواهد داشت تا توافق خاصی از سوی ارتش حاکم شود. به‌عنوان یک ناظر بیرونی باید به هر دو طرف یعنی هم موافقان و هم مخالفان مرسی برای اعتراض حق داد. از نظر حامیان مرسی، او رئیس‌جمهور قانونی کشور است که باید اداره کشور را ادامه دهد و مخالفان باید صبر می‌کردند تا به‌عنوان اپوزیسیون انتخابات جدید فرا برسد. به مخالفان هم از سویی باید حق داد چون خواسته‌هایشان پس از انقلاب برآورده نشده و اعتقاد دارند که انقلاب صورت گرفته در این کشور منحرف شده است. در این وضعیت بود که ارتش وارد ماجرا شده است. این کشمکش‌ها ادامه خواهد داشت چون حرکت ارتش را برخی شبه‌کودتا یا حتی کودتا خوانده‌اند اما از طرف بسیاری از مردم این اقدام یک مداخله مشروع دانسته می‌شود.
- در وضعیت کنونی نقش ارتش مصر در آینده این کشور چطور خواهد بود؟
هر جریان و دولتی سیاسی که در مصر به قدرت برسد نمی‌تواند ارتش این کشور را کنار بگذارد. ارتش یکی از ارکان غیرقابل انکار این کشور است. در دوره عثمانی هم ارتش این کشور نقش داشته و پس از استقلال مصر هم و به‌ویژه پس از کودتای افسران جوان این نقش پررنگ‌تر شد. ارتش مصر یکی از ارکان قدرت در این کشور به‌حساب می‌آید و وضعیتی مانند سال‌های گذشته در ترکیه را دارد. در ترکیه هم تا همین چند وقت قبل ارتش یک تصمیم‌گیرنده در صحنه سیاست بود تا در وضعیت فعلی به هر حال به حاشیه رانده شدند. در وضعیت فعلی مصر به هر حال هر گروهی اعم از لیبرال‌ها، اسلامگراها یا گروه‌های سیاسی دیگر که بر سر کار باشند باید به توافق با ارتش برسند و نقش نظامیان را درنظر داشته باشند.
- اخوانی‌ها با وضعیت پیش‌آمده به حاشیه رانده می‌شوند یا همچنان در مصر ایفای نقش می‌کنند؟
در وضعیت فعلی هر چند در کوتاه‌مدت رهبران اخوان‌المسلمین طرفداران خود را به حضور در خیابان‌ها دعوت کرده‌اند اما به هر حال احتمالاً پس از مدتی در یک سکوت موقت فرو می‌روند. نباید اما فراموش کرد که اخوان‌المسلمین قدمتی حدود یک قرن دارد و به‌احتمال زیاد رهبران این گروه دست به یک بازنگری در سیاست‌های خود خواهند زد و بار دیگر در صحنه سیاسی مصر حضور پیدا خواهند کرد.
